Posted by Rachel Dolhun, MD, 24 juli, 2017 op Foxfeed Blog.

Vertaald door Liesbeth Aerts.

What's the Best Diet for Parkinson's

Er is geen special dieet (of bewegings- of medicatieschema) dat geschikt is voor elke Parkinsonpatiënt en er is geen enkele specifieke voedingscombinatie waarvoor het bewezen is dat ze de ziekte kan vertragen. Kort samengevat, er is geen “Parkinsondieet”. Dat gezegd zijnde raden dokters een gezond en gebalanceerd voedingspatroon aan met voldoende fruit en groenten. Gezonde voeding is belangrijk voor parkinsonpatiënten. Het is goed voor de algemene gezondheid en heeft ook een gunstig effect op sommige niet-motorische symptomen, zoals constipatie en lage bloeddruk. Voor sommige mensen kunnen aanpassingen in de voeding (vooral met betrekking tot eiwitopname) ook de werking van medicatie, zoals levodopa, optimaliseren.

(Lees meer en kijk naar een video over dieet en Parkinson)

Hier behandelen we aantal van de specifieke diëten waarover we regelmatig vragen krijgen. Als je plannen hebt om je eetpatroon aan te passen, bespreek dit dan zeker met je arts of met een diëtist. (Je arts kan je doorverwijzen naar een diëtist).

 

Ketogeen Dieet

Het ketogeen dieet heeft een hoog gehalte aan vetten en heel weinig koolhydraten of eiwitten. Bij dit dieet moet het lichaam energie winnen uit vetten (of ketonlichamen) in plaats van uit glucose (suiker). Volgens sommige bronnen zijn vetten een efficiëntere brandstof.

Dit dieet wordt al jaren gebruikt in de behandeling van epilepsie wanneer die niet reageert op conventionele medicatie. Er zijn ook preklinische studies die wijzen op mogelijk nut bij Parkinson.1 Er wordt verondersteld dat ketonlichamen als antioxidanten werken en zo de slechte werking van de mitochondriën (de energiecentrales van de cel) gedeeltelijk opheffen en de energieproductie in het lichaam op pijl houden.2 (MJFF steunt ook preklinisch onderzoek naar het effect van een ketogeen dieet op alfa-synucleine, het eiwit dat samenklontert in de hersenen van parkinsonpatiënten.)

Het effect van dit dieet bij parkinsonpatiënten is beperkt tot anekdotes en één enkele medische studie waarin vijf vrijwilligers een ketogeen dieet volgden gedurende 28 dagen. De vrijwilligers zagen een verbetering in hun dagelijkse activiteiten en motorische symptomen, maar het is niet uitgesloten dat het om een placebo-effect ging.3 Het is ook belangrijk om te onderstrepen dat aangezien het ketogeen dieet een laag gehalte heeft aan eiwitten (die de opname van levodopa bemoeilijken), het kan zijn dat een deel van de positieve effecten te wijten is aan betere opname van levodopa en dus niet aan een positief effect op de hersenen. (Lees hier meer over de interactie tussen levodopa en eiwitten.)

Een arts en een diëtist moeten dit dieet begeleiden. Bloedwaarden en bijwerkingen moeten opgevolgd worden, onder meer om dehydratatie, een laag suikergehalte of nierstenen te voorkomen. Het gaat om een strikt voedingsschema dat moeilijk vol te houden is en met risico’s op een tekort aan essentiële nutriënten.4 Aangepaste versies van dit dieet zijn bijvoorbeeld het Atkins en het Grain Brain dieet. (Beide leggen de nadruk op een hoog vetgehalte en weinig koolhydraten, maar verschillen naargelang welke types van vet aan- en afgeraden worden.)

Glutenvrij Dieet 

In een glutenvrij dieet wordt het gluteneiwit, dat in tarwe, gerst en rogge zit, vermeden. Bij mensen met een (aangeboren) glutenintolerantie veroorzaakt dit eiwit darmontsteking (en daarmee gepaard gaand een opgeblazen gevoel, misselijkheid en diarree). Het kan ook leiden tot andere symptomen, zoals hoofdpijn, gewrichtspijn en zelfs stemmingswisselingen en geheugenproblemen.

Op dit moment is er geen enkel preklinisch of klinisch bewijs dat de voordelen van een glutenvrij dieet voor mensen met Parkinson ondersteunt. Toch zijn er individuele patiënten die beweren dat hun symptomen verbeterd zijn na het volgen van een glutenvrij dieet. De Parkinson symptomen van een persoon met “subklinische coeliakie” (aangeboren glutenintolerantie zonder symptomen) verbeterde beduidend nadat hij gluten schrapte uit zijn voeding.5 Een glutenvrij dieet volgen kan moeilijk zijn en je loopt risico op bepaalde vitaminetekorten.

 

Mediterraan Dieet 

Bij het mediterraan dieet staan fruit, groenten, peulvruchten en granen centraal. Vis vormt het hoofdbestanddeel van de eiwitopname. Zuivel en gevogelte komen op de tweede plek en rood vlees wordt maximaal enkele keren per maand genuttigd. Dit dieet benadrukt de opname van “gezonde vetten,” zoals de vetten in noten en olijfolie. Rode wijn is toegelaten, met mate en bij de maaltijd.

Dit dieet wordt gelinkt aan lage cholesterol (lipoproteïne-cholesterol met lage dichtheid) en een verminderd risico op de ziekte van Alzheimer, hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker. Een epidemiologische studie in 2007 toonde een verband tussen een mediterraan dieet en een lager risico op de ziekte van Parkinson.6 In 2012 werd dit bevestigd door een andere studie die aantoonde dat het dieet de aanvang van Parkinson kan uitstellen. Het zou kunnen dat dit via anti-inflammatoire of anti-oxidatieve effecten gebeurt, maar meer onderzoek is nodig om het mogelijke werkingsmechanisme en de voordelen bij Parkinson uit te klaren.7

 

MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay) dieet

Het MIND dieet is een combinatie van het Mediterraan dieet en DASH (de Engelse afkorting voor een dieet benadering tegen hypertensie). Het stelt 10 voedingscategorieën centraal: bladgroenten, andere groenten, bessen, kip, vis, olijfolie, bonen, noten, granen en wijn; allemaal volgens specifieke dagelijkse en wekelijkse hoeveelheden. Dit dieet werd in verband gebracht met een verlaagd risico op Alzheimer, maar het effect op of bij Parkinson is niet onderzocht.8

 

Kort samengevat

  • Er is geen specifiek “Parkinson dieet.” 
  • Voedingsadvies moet op maat zijn op de individuele medische situatie en afgestemd op medicatie, bewegingspatroon, enz.
  • Beschouw je dieet net zoals als je medicatie: maak geen belangrijke wijzigingen zonder te overleggen met je arts (of diëtist).
  • Er is meer onderzoek nodig naar de mogelijke effecten van deze specifieke diëten op de symptomen en het verloop van de ziekte van Parkinson.

 

* OPMERKING: De medische informatie in dit artikel is enkel bedoeld als algemene leidraad en omvat geen specifiek advies. Alle beslissingen rond zorg en behandeling moeten gebeuren in overleg met uw behandelende arts of een andere medisch gekwalificeerde persoon.

 

Referenties

  1. Shaafi S, Najmi S, Aliasgharpour H et al. The efficacy of the ketogenic diet on motor functions in Parkinson’s disease: A rat model. Iran J Neurol. 2016 Apr 3; 15(2): 63-9. 
  2. Gasior M, Rogawski M and Hartman A. Neuroprotective and disease-modifying effects of the ketogenic diet. Behav Pharmacol. 2006 Sep; 17(5-6): 431-9. 
  3. VanItallie TB, Nonas C, DiRocco A et al. Treatment of Parkinson disease with diet-induced hyperketonemia: A feasibility study. 2005 Feb; 64(4): 728-30. 
  4. Hartman A and Vining E. Clinical aspects of the ketogenic diet. 2007 Jan; 48: 31-42. 
  5. Di Lazzaro V, Capone F, Cammarota G et al. Dramatic improvement of Parkinsonian symptoms after gluten-free diet introduction in a patient with silent celiac disease. J Neurol. 2014 Feb; 261(2): 443-5. 
  6. Gao X, Chen H, Fung T et al. Prospective study of dietary pattern and risk of Parkinson disease. Am J Clin Nutr. 2007 Nov; 86(5): 1486-1494. 
  7. Alcalay R, Gu Y, Mejia-Santana H et al. The association between Mediterranean diet adherence and Parkinson’s disease. Mov Disord. 2012 May; 27(6): 771-4. 
  8. Morris M, Tangney C, Wang Y et al. MIND diet associated with reduced incidence of Alzheimer’s disease. Alzheimers Dement. 2015 Sep; 11(9): 1007-1014.

Bron: https://www.michaeljfox.org/foundation/news-detail.php?ask-the-md-what-the-best-diet-for-parkinson